Een negatief zelfbeeld heeft invloed op alles wat je doet. Het zorgt ervoor dat je dingen in ‘slow motion’ gaat doen. Want voordat je iets zegt of doet, ga je het eerst goed overdenken.
Binnen hele korte tijd schieten er een aantal gedachten door je hoofd: Is het niet gek dat ik het doe, vinden ze me niet raar, wat verwachten ze van mij, straks doe ik het niet goed genoeg, wat als ik het verkeerd doe. En aan de hand van het antwoord op deze vragen stel jij je gedrag bij of doe je het helemaal niet meer.
Als kind al werd je beloont als je bepaald gedrag liet zien. Als je je bord leeg eet krijg je een toetje, Als je iets goed doet krijg je een sticker, als je lief bent krijg je een cadeautje van sinterklaas. Kortom, we hebben geleerd dat als je voldoet aan andermans verwachtingen, je positieve bevestiging krijgt. Je leerde ook dat als je iets ‘fout’ deed, je gestraft werd. Je kreeg op je kop of mocht niet meer op het partijtje komen. En dat was niet leuk. Alles draaide om bevestiging.
Nu ben je volwassen en ben je eigenlijk nog steeds op zoek naar die bevestiging. Dus probeer je te voldoen aan de verwachtingen. Want als je voldoet aan de verwachtingen vinden ze je aardig en vinden ze je goed genoeg. Alleen die verwachtingen worden niet meer altijd uitgesproken, dus bedenk je ze zelf in je hoofd. Je wil, koste wat kost, voorkomen dat je iets doet wat niet aan deze verwachtingen voldoet.
Alles wat je zegt of doet toets je eerst aan wat je denkt dat andere van je verwachten. Je krijgt een eerste impuls om te reageren. Die onderdruk je. Dan gaan al die vragen die ik eerder noemde (en meer) eroverheen en stel je jouw gedrag bij. Zo bijstellen dat het veilig is, zodat jij denkt dat je de minste kans loopt dat ze je raar of stom vinden.
Je laat gedrag zien dat niet helemaal bij jouzelf hoort. Je speelt een rol. Een rol die niet altijd bij je past en veel energie kost. En het zou ook kunnen dat anderen daar genadeloos doorheen prikken.
De nog ‘veiligere weg’ is jezelf helemaal niet meer laten zien. Je zegt of doet zo min mogelijk. Je zou het liefst willen verdwijnen, opgaan in de achtergrond. Dan vinden ze je niet stom… maar ook niet leuk.
Ik ben vroeger gepest op de middelbare school. Als ik bij klasgenoten ging staan, wist ik niet hoe ik me moest gedragen en wist niet wat ik moest zeggen. Want als ik wat zei, wisten ze er altijd wel weer een stomme opmerking over te maken. Dus zei ik uiteindelijk maar niets meer. Ik was degene die er altijd een beetje bij hing (als ik geluk had, want dan hoorde ik er nog een beetje bij). Al snel ging ik er ook niet meer bij staan. Ik voelde me verschrikkelijk onzeker en wilde het liefst onzichtbaar worden. En dat is best lastig als je bijna het grootste meisje van de school bent.
En dit gevoel verdween niet zomaar bij mij. Het heeft heel lang geduurd voordat ik me zekerder voelde over mezelf, meer vertrouwen kreeg in mezelf en meer mezelf durfde te zijn. Maar stapje voor stapje ben ik gekomen waar ik nu ben.
En het onzekere gevoel steekt nu af en toe nog steeds, onaangekondigd en ongefundeerd, de kop op. Dan ga ik weer aan van alles twijfelen en voel me niet goed genoeg, ik kan het niet enz. Ik voel me dan weer even het meisje op de middelbare school. Ik zal nooit blaken van het zelfvertrouwen. Me soms onzeker voelen is een deel van mij. Ik kan er inmiddels wel veel beter mee omgaan. Ik heb er minder (lang) last van. Ik erken nu het onzekere gevoel en zet het om naar actie.
Maar hoe doe je dat dan? Daar in een volgend blog meer over.
Hartelijke groet,
Denise
Vond je dit artikel interessant? Ontvang automatisch de artikelen met handige tips in je mailbox en ontvang het gratis e-book: '6 belachelijk simpele manieren om nee te zeggen'
